เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นการรับประทานอาหารก็มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม อาจจะมีปัญหามาจาก เรื่องของช่องปาก ระบบย่อยอาหารที่เปลี่ยนไปตามวัย ทำให้ผู้สูงอายุต้องเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และช่วยเรื่องปรับสมดุลของร่างกาย และยิ่งในช่วงฤดูร้อน ความร้อนมีผลต่ออุณหภูมิของร่างกายของผู้สูงอายุ วันนี้เรามารู้จักอาหาร ผักผลไม้ และวิธีดูแลตัวเองจากอุณหภูมิร้อนจัดในช่วงหน้าร้อนกันค่ะ
ในทางการแพทย์แผนไทยการรับประทานอาหาร ผัก ผลไม้ ที่มีรสจืด เย็น ขม จะช่วย ดับพิษร้อนที่สะสมในร่างกาย ลดอาการเป็นไข้-ตัวร้อน
• อาหารที่มีรสจืด-เย็น เช่น ไก่ตุ๋นฟักเขียวมะนาวดอง ผัดบวบใส่ไข่ แกงจืดตำลึงใส่หมูสับ และแกงจืดผักหวานบ้าน ช่วยทำให้ร่างกายเย็นลง ดับพิษร้อนที่สะสมในร่างกาย ลดอาการเป็นไข้-ตัวร้อน
• อาหารที่มีรสขมเล็กน้อย-ปานกลาง เช่น ต้มจืดมะระจีนยัดไส้หมูสับ ไข่เจียวดอกแค และใบบัวบกผัดไข่ ก็จะช่วยระบายความร้อน ขับของเสีย และถอนพิษไข้ที่สะสมในร่างกายได้
• กลุ่มผักที่มีฤทธิ์เย็น ได้แก่ ฟักเขียว บวบ ตำลึง ใบเตย รางจืด แตงกวา มะรุม และกระเจี๊ยบเขียว
• กลุ่มผลไม้ที่มีฤทธิ์เย็น ได้แก่ แตงโม แคนตาลูป เมล่อน แตงไทย ชมพู่ แก้วมังกร และมังคุด
• กลุ่มน้ำสมุนไพร ได้แก่ น้ำใบเตยหอม น้ำเก๊กฮวย น้ำใบบัวบก น้ำว่านหางจระเข้ และน้ำรากบัว
วิธีดูแลตัวเองในช่วงหน้าร้อน
• เลือกรับประทานอาหารที่สะอาดและย่อยง่าย
ควรทานอาหารที่ปรุงสุกและสะอาด เพื่อป้องกันโรคท้องเสีย หรืออาหารเป็นพิษ ควรเลือกรับประทานอาหารที่มีไขมันน้อย และเลือกรับประทานอาหารที่ย่อยง่าย เช่น อาหารประเภท ต้ม นึ่ง ตุ๋น เป็นต้น
• ดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ
ผู้สูงอายุ ควรดื่มน้ำเปล่าให้เพียงพอ วันละ 1- 2 ลิตรต่อวัน เพื่อทดแทนน้ำที่สูญเสียไป และช่วยป้องกันภาวะร่างกายขาดน้ำ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการหน้ามืดเป็นลมได้
• การพักผ่อนให้เพียงพอ
การได้งีบหลับในช่วงกลางวันประมาณ 10-15 นาที จะช่วยให้ร่างกายสดชื่นขึ้น หรือหากต้องการพักผ่อนในที่ทำงาน อาจทำได้ด้วยการนั่งหลับตาพิงพนักเก้าอี้หลังรับประทานอาหารกลางวันสัก 5-10 นาที จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานช่วงบ่ายได้ดีขึ้น
• หากต้องอยู่ในสถานที่กลางแจ้ง แดดจัด เป็นเวลานาน ควรเตรียมผ้าชุบน้ำเย็น ผ้าเย็น หรือ Cold Pack สำหรับวางประคบลงบนผิวหนังและเช็ดตัวเพื่อเปิดรูขุมขน จะช่วยลดความร้อนภายในร่างกายและทำให้สบายตัวมากขึ้น
• หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเย็นจัด หวานจัด
การดื่มน้ำอัดลมหรือของหวานๆ เย็นๆ ผลไม้หวานจัด ที่แช่เย็นมากเกินไปนั้น อาจส่งผลกระทบต่อระบบการย่อยอาหารได้
นอกจากการเลือกรับประทานอาหารที่ช่วยปรับสมดุลร่างกายแล้ว การออกกำลังกายก็เป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้สูงอายุ โดยควรเลือกกิจกรรมที่ปลอดภัยเหมาะสมกับสภาพร่างกาย เช่น การขยับกายบริหารเบาๆ การแกว่งแขนช้าๆ เพื่อช่วยในการยืดกล้ามเนื้อ ทำอย่างน้อย 10-20 นาที
เอกสารอ้างอิง
1. Princ (2022) อาหารฤทธิ์เย็น ดับพิษร้อน ตามศาสตร์การแพทย์แผนไทยประยุกต์, Principal Healthcare. Available at: https://www.princhealth.com/life-elements-summer-food/ (Accessed: March 17, 2023).
2. โรงพยาบาลสมิติเวช (no date) Samitivej Hospital in Bangkok, Thailand. Available at: https://www.samitivejhospitals.com/th/article/detail/%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B9%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%99 (Accessed: March 17, 2023).
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
Website: https://exta.co.th/
LINE: @eXtaPlus (https://bit.ly/eXtaplus)
Instagram: instagram.com/extaplus
YouTube: youtube.com/eXtaHealthBeauty
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับสุขภาพและการใช้ยาสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
