ในช่วงปลายปี นอกจากอากาศที่เริ่มเย็นลง ยังเป็นช่วงที่เริ่มมีมลพิษฝุ่น PM 2.5 เกินเกณฑ์มาตรฐาน ส่งผลกระทบต่อประชาชน ทำให้อาจเกิดอาการที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ ซึ่งไม่เฉพาะในผู้ใหญ่เท่านั้น แต่ในเด็กก็เช่นเดียวกัน เนื่องจากในเด็ก จะมีระบบทางเดินหายใจที่บอบบางและอ่อนไหวกว่า ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายยังพัฒนาไม่เต็มที่ ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น อาการระคายเคืองในโพรงจมูก อาการภูมิแพ้กำเริบและหายใจไม่สะดวก โรคหอบหืดและโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ รวมถึงหลอดลมอักเสบเฉียบพลันจน ทำให้มีอาการไอและมีเสมหะมากขึ้น และเมื่อภูมิต้านทานลดลง จะทำให้เด็กเล็กเกิดการติดเชื้อไวรัสและแบคทีเรียง่าย ส่วนในระยะยาวมีความเสี่ยงการเกิดโรคปอดอักเสบ โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงมะเร็งปอดได้
ดังนั้น การสร้างภูมิคุ้มกันให้กับเด็กเป็นสิ่งที่สำคัญ โดยเฉพาะการได้รับโภชนาการที่ดี ได้รับพลังงาน สารอาหารหลักทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และวิตามิน เกลือแร่ให้ครบถ้วน โดยสารอาหารตัวเด่น ๆ ที่บทบาทต่อภูมิต้านทาน มีดังนี้
1. วิตามินซี - ช่วยการทำงานของเม็ดเลือดขาวและช่วยกระบวนการทำลายเชื้อโรค เพิ่มภูมิคุ้มกัน ลดอาการแพ้ ซึ่งควรรับประทานผักผลไม้ต่อวันให้ได้อย่างน้อย 400 กรัมและเลือกผักผลไม้ที่เป็นแหล่งวิตามินซี เช่น ส้ม สตรอว์เบอร์รี แอปเปิล แตงโม มะละกอ ทับทิม ผักสีเขียวเข้ม ใบบัวบก ผักขม หัวหอม
2. วิตามินบี 6 วิตามินบี 12 และกรดโฟลิกหรือสารโฟเลต - การที่สัมผัสและได้รับฝุ่นละอองขนาดเล็กนี้ จะส่งผลต่อภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบ โดยมีสารโฮโมซิสเทอีนในเลือดสูง การได้รับวิตามินบี 6 วิตามินบี 12 และสารโฟเลต สามารถลดสารโฮโมซิสเทอีนในเลือดลงได้ โดยอาหารที่มีวิตามินกลุ่มนี้ เช่น ผักสีเขียวเข้ม ผักสีส้มที่มีเบต้าแคโรทีนเช่นฟักข้าว แคร์รอต ฟักทอง ส่วนวิตามินบี 12 มีในเนื้อสัตว์เนื้อแดง
3. สังกะสี - มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเจริญเติบโตและแบ่งเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน รวมทั้งควบคุมการทำงานของเอนไซม์ที่เป็นกลไกหลักในการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ซึ่งแหล่งอาหารที่ดี เมื่อพิจารณาจากปริมาณและการดูดซึมเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ ได้แก่ เนื้อสัตว์และเครื่องใน หอยนางรม สัตว์ปีกและปลา และที่รองลงมา ได้แก่ ไข่ นม
4. โปรตีน - ช่วยสร้างเซลล์ภูมิคุ้มกันและสารภูมิคุ้มกันต่าง ๆ ซึ่งโปรตีนที่มีคุณภาพดี มีกรดอะมิโนจำเป็นที่ครบถ้วน สามารถได้รับจากเนื้อสัตว์ ไข่ นม (พร่องหรือขาดมันเนย) ชีส (เลือกชนิดที่ไขมันต่ำ) เต้าหู้ ถั่วเหลือง ถั่วต่าง ๆ เมล็ดพืชต่าง ๆ
5. กรดไขมันโอเมก้า-3 - สารต้านการอักเสบที่ดีของร่างกาย พบในแหล่งอาหาร เช่น เนื้อปลา ปลาแซมอน ปลาช่อน น้ำมันปลา ถั่ววอลนัท เมล็ดแฟลกซ์ ถั่วอาลมอนด์ ถั่วเหลือง อาโวคาโด
วิธีปฏิบัติตัวของเด็กเมื่อเจอฝุ่น PM 2.5
1. หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหรือออกกำลังกายกลางแจ้ง ลดเวลาการอยู่นอกบ้านให้น้อยที่สุด
2. ขณะอยู่ในบ้านให้ปิดประตู หน้าต่างให้สนิท และใช้เครื่องฟอกอากาศที่สามารถกรองฝุ่น PM 2.5 ได้
3. เมื่อต้องออกนอกบ้านให้สวมหน้ากากชนิด N95 โดยเด็กเล็กที่อายุต่ำกว่า 2 ปี ไม่แนะนำให้ออกจากบ้าน
4. ผู้ปกครองต้องติดตามรายงานสภาพอาการ และระดับ PM 2.5 อย่างสม่ำเสมอ
5. หากลูกน้อยมีอาการผิดปกติ เช่น ไอบ่อย มีเสมหะ หายใจลำบาก หายใจถี่ หายใจไม่ออก หายใจมีเสียงวี๊ด แน่นหน้าอก ให้รีบพาพบแพทย์ทันที
เอกสารอ้างอิง
1. Amtech (2021) ฝุ่น PM2.5 ตัวการทำเด็กป่วย, สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี. Available at: https://www.childrenhospital.go.th/8827/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99/infographic/%E0%B8%9D%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99-pm2-5-%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2/ (Accessed: 11 October 2023).
2. ฝุ่นพิษ PM2.5 เยียวยาด้วยอาหารรักษ์หัวใจ (no date) มูลนิธิหัวใจแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. Available at: https://www.thaiheartfound.org/Article/Detail/140046 (Accessed: 11 October 2023).
สินค้าที่เกี่ยวข้อง
บีไชน์ เนเจอร์ซี อะเซโรลา เชอร์รี่ (5 เม็ด) 2 ชิ้น ราคา 98.- รับสแตมป์จัดหนัก 30 บาท พิเศษสำหรับ ALL Member รับสแตมป์ 31 บาท
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
Website: https://exta.co.th/
LINE: @eXtaPlus (https://bit.ly/eXtaplus)
Instagram: instagram.com/extaplus
YouTube: youtube.com/eXtaHealthBeauty
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับสุขภาพและการใช้ยาสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ
