ชุดตรวจสอบการตั้งครรภ์ (Pregnancy Test Kit) เป็นเครื่องมือแพทย์ที่พบได้ทั่วไปในท้องตลาด บทความนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับชุดตรวจสอบการตั้งครรภ์ว่าสามารถตรวจตั้งครรภ์ได้อย่างไร รวมถึงเลือกชนิดได้และใช้อย่างถูกต้อง
ชุดตรวจสอบการตั้งครรภ์ จะตรวจหาฮอร์โมนเอชซีจี (Human Chorionic Gonadotropin, hCG) ที่อยู่ในรก โดยฮอร์โมน hCG สามารถตรวจพบได้ตั้งแต่ช่วงแรก ๆ ของการตั้งครรภ์และยังตรวจพบได้ในปัสสาวะ การตรวจสอบการตั้งครรภ์จึงมีอยู่ 2 ชนิดหลัก ๆ คือ ตรวจเลือดและตรวจปัสสาวะ ซึ่งจะมีรายละเอียดแตกต่างกัน ดังนี้
1. การตรวจเลือด ซึ่งต้องทำที่โรงพยาบาล คลินิกและแปลผลโดยนักเทคนิคการแพทย์ การตรวจการตั้งครรภ์โดยวิธีนี้ จะใช้เวลารอฟังผลประมาณ 1-2 ชั่วโมง แต่จะมีความแม่นยำสูงมากถึง 100%
2. การตรวจปัสสาวะ เป็นการตรวจที่พบได้ทั่วไปและสามารถซื้อชุดตรวจได้ตามท้องตลอด เป็นวิธีที่สะดวก สามารถตรวจได้ด้วยตัวเอง เห็นผลลัพธ์รวดเร็วภายใน 15 นาที และยังมีความแม่นยำสูงถึง 99% โดยชุดตรวจตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง มีอยู่ 3 ชนิดให้เลือกตามวิธีการตรวจ ได้แก่
a. แบบปัสสาวะผ่าน หรือแบบปากกา โดยชุดตรวจจะเป็นแท่งเหมือนปากกา เมื่อต้องการใช้ ให้เปิดฝาครอบแผ่นเก็บปัสสาวะออก แล้วปัสสาวะผ่านบริเวณที่ใช้เก็บปัสสาวะให้ชุ่ม แล้วรอผลการทดสอบประมาณ 3-5 นาที ข้อดีของชุดตรวจปัสสาวะแบบนี้คือใช้ง่าย สะดวก ไม่ต้องเก็บปัสสาวะใส่ถ้วยตวงใด ๆ เพียงแค่ปัสสาวะผ่านแถบเก็บปัสสาวะเท่านั้นแล้วรออ่านผลลัพธ์
b. แบบจุ่ม โดยในกล่องจะมีแผ่นทดสอบการตั้งครรภ์ และถ้วยเก็บปัสสาวะ เมื่อต้องการตรวจตั้งครรภ์ ให้เก็บปัสสาวะใส่ถ้วย และนำแผ่นทดสอบจุ่มในถ้วยตวงที่มีปัสสาวะบรรจุ รอจนแผ่นทดสอบเก็บปัสสาวะจนชุ่มแล้วนำออกมารอผลลัพธ์ประมาณ 5 นาที
c. แบบหยด ซึ่งในกล่องจะมีอุปกรณ์ 3 ชนิดคือ ถ้วยเก็บปัสสาวะ ตลับตรวจตั้งครรภ์ และหลอดหยด เมื่อต้องการตรวจการตั้งครรภ์ ให้ปัสสาวะใส่ถ้วย หลังจากนั้นใช้หลอดหยดดูดน้ำปัสสาวะ และนำไปหยดในตลับตรวจตั้งครรภ์ รออ่านผลประมาณ 5 นาที
การเลือกชนิดชุดตรวจตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง
ชุดตรวจตั้งครรภ์ด้วยตัวเองแต่ละชนิด จะมีความแม่นยำพอ ๆ กัน คือประมาณ 99% เมื่อใช้อย่างถูกต้อง ดังนั้น ผู้ใช้งานสามารถเลือกชนิดที่ต้องการได้ โดยแต่ละชนิดจะมีข้อดีที่แตกต่างกัน เช่นแบบปัสสาวะผ่านจะมีความสะดวกในการใช้งานมากที่สุด เนื่องจากไม่ต้องเก็บปัสสาวะใส่ถ้วยตวง ในขณะที่แบบหยดและแบบจุ่มจะมีราคาที่เข้าถึงง่ายมากกว่า
วิธีการอ่านผลตรวจตั้งครรภ์
การอ่านผลการตั้งครรภ์ จะดูได้จากแถบสีบนชุดทดสอบการตั้งครรภ์ ซึ่งการแปลผลจะดูที่จำนวนแถบสีที่ขึ้น นอกจากนี้บนชุดทดสอบการตั้งครรภ์จะเห็นตัวอักษรภาษาอังกฤษ 2 ตัวคือ C และ T โดย C (Control) คือ แถบสีที่ต้องขึ้นทุกครั้งที่มีการทดสอบ ถึงแม้ว่าจะตั้งครรภ์หรือไม่ก็ตาม และ T (Test) คือ ผลการทดสอบการตั้งครรภ์ ซึ่งจะขึ้นเมื่อมีการตั้งครรภ์ การอ่านผลลัพธ์เป็นดังนี้
ขึ้นแถบสี 2 แถบทั้งที่ตัว C และตัว T แสดงว่าตั้งครรภ์
ขึ้นแถบสี 1 แถบที่ตัว C แสดงว่าไม่ตั้งครรภ์
ขึ้นแถบสี 1 แถบที่ตัว T แสดงว่าผลการทดสอบผิดพลาด ให้ทำการทดสอบใหม่
ไม่ขึ้นแถบสี แสดงว่าผลการทดสอบผิดพลาด ให้ทำการทดสอบใหม่
คำถามที่พบบ่อยเมื่อใช้ชุดตรวจตั้งครรภ์ด้วยตัวเอง
Q1: ถ้าขึ้นแถบ 2 ขีดหมายความว่าท้อง 100% เลยใช่หรือไม่
A1: ถึงแม้ว่าชุดตรวจตั้งครรภ์ด้วยตัวเองจะมีความแม่นยำถึง 99% แต่ก็เป็นเพียงการทดสอบเบื้องต้นเท่านั้น ผู้ใช้งานยังคงต้องยืนยันผลการตั้งครรภ์ด้วยการตรวจเลือดที่โรงพยาบาล
Q2: ถ้าขึ้นแถบจาง ๆ ที่ตัว T แสดงว่าไม่ท้อง
A2: การที่มีแถบขึ้นที่ตัว T (และมีแถบที่ตัว C) เป็นไปได้ว่าตรวจพบฮอร์โมน hCG แต่ปริมาณอาจน้อยมาก ซึ่งแสดงว่าอาจจะตั้งครรภ์ สิ่งที่ควรทำคือ รออีก 7 วันแล้วตรวจซ้ำ 7 โดยเลือกตรวจกับปัสสาวะแรกหลังตื่นนอนที่มีความเข้มข้นของฮอร์โมนสูงที่สุด หรือถ้าอยากได้ผลลัพธ์ที่เร็วกว่านั้น สามารถทำโดยการตรวจเลือดที่โรงพยาบาล
Q3: ตื่นนอนเวลา 11 โมง แต่ในชุดตรวจให้ใช้กับปัสสาวะตอนเช้า ควรทำอย่างไร
A3: ควรตรวจโดยใช้ปัสสาวะแรกหลังตื่นนอน เพราะจะมีความเข้มข้นของฮอร์โมนมากที่สุด กรณีที่ตื่นนอน 11 โมงเช้า ก็สามารถตรวจโดยใช้ปัสสาวะแรกหลังจากตื่นนอน
Q4: สามารถตรวจการตั้งครรภ์ได้เร็วที่สุดแค่ไหน
A4: สามารถใช้ชุดตรวจสอบการตั้งครรภ์ได้ ตั้งแต่วันแรกที่ประจำเดือนขาด และถ้าผลลัพธ์ยังเห็นไม่ชัดเจน ให้ตรวจซ้ำ 7 วันหลังจากที่ตรวจครั้งแรก
เอกสารอ้างอิง
1. C. Gnoth, S. Johnson. Strips of Hope: Accuracy of Home Pregnancy Tests and New Developments. National Library of Medicine. Geburtshilfe Frauenheilkd. 2014 Jul; 74(7): 661–669.
2. (No date) NHS choices. Available at: https://www.nhs.uk/pregnancy/trying-for-a-baby/doing-a-pregnancy-test/ (Accessed: 26 January 2024).
อัปเดตและติดตามสาระสุขภาพดี ๆ จาก ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ได้ที่
Website: https://exta.co.th/
LINE: @eXtaPlus (https://bit.ly/eXtaplus)
Instagram: instagram.com/extaplus
YouTube: youtube.com/eXtaHealthBeauty
หากมีข้อสงสัย หรืออยากสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับสุขภาพและการใช้ยาสามารถปรึกษากับเภสัชกรได้ที่ร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ทุกสาขาทั่วประเทศ หรือสะดวกมากยิ่งขึ้น สามารถปรึกษาเภสัชกรร้านยา เอ็กซ์ต้า พลัส ผ่าน Application ALL PharmaSee ได้ตลอด 24 ชั่วโมง มาสุขภาพดีไปด้วยกันนะคะ