โดย พท.ภ.อมรรัตน์ ธานินทราวัฒน์
ฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรไทยที่มีการใช้กันมาช้านาน จัดเป็นยาเย็น ปัจจุบันฟ้าทะลายโจรถูกบรรจุอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ โดยมีข้อบ่งชี้ว่าสามารถบรรเทาอาการเจ็บคอ และอาการของโรคหวัด เช่น เจ็บคอ อ่อนเพลีย น้ำมูกไหล สารสำคัญที่พบในฟ้าทะลายโจรเป็นสารกลุ่มแลคโตน เช่น แอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide), นีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (neoandrographolide), ดีออกซีแอนโดรกราโฟไลด์ (deoxyandrographolide), 14-ดีออกซี-11,12-ไดดี ไฮโดรแอนโดรกราโฟไลด์ (14-deoxy-11,12-didehydroandrographolide) ซึ่งเป็นสารที่ให้รสขม พบมากในส่วนของดอก ใบ และกิ่งก้าน
ข้อบ่งใช้
• บรรเทาอาการของโรคหวัด เช่น เป็นไข้ เจ็บคอ
รับประทาน ครั้งละ 3 แคปซูล วันละ 4 ครั้ง หลังอาหารและก่อนนอน
• ป้องกันหวัดหรือเสริมภูมิคุ้มกัน
ผู้ใหญ่และเด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป รับประทานครั้งละ 1 แคปซูล วันละ 1ครั้ง ติดต่อกัน 5 วันต่อสัปดาห์ เป็นเวลา 3เดือน
ข้อห้ามใช้
1. ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ และหญิงให้นมบุตร
2. ห้ามใช้ในผู้แพ้พืชในกลุ่ม Acanthaceae เช่น เสลดพังพอน พญายอทองพันชั่ง
3. ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอเนื่องจากติดเชื้อ Streptococcus group A
ข้อควรระวัง :
1. หากใช้ติดต่อกัน 3 วันแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการรุนแรงระหว่างการใช้ยา
ควรหยุดใช้ และไปพบแพทย์
2. ควรระวังการใช้ร่วมกับสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulants) และยาต้านการจับตัวของ เกล็ดเลือด (antiplatelets) เพราะฟ้าลายโจรจะเสริมฤทธิ์ของยา ทำให้เลือดหยุดไหลได้ยาก
3. ระวังการใช้ร่วมกับยาลดความดันในเลือดเนื่องจากอาจเสริมฤทธิ์กันได
อาการไม่พึงประสงค์ : ปวดท้อง ท้องเสียคลื่นไส้ เบื่ออาหาร วิงเวียนศีรษะใจสั่น
แหล่งอ้างอิง
1. MED Herb GURU รอบรู้เรื่องสมุนไพร บทความที่น่าสนใจ พิชิตไข้หวัดด้วย...ฟ้าทะลายโจร สืบค้นวันที่ 11 มีนาคม 2563,จาก http://medherbguru.gpo.or.th/articles/S34_burm.jpg
2. โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร. (2563).ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรทางเลือกสู้ไวรัส สู้ PM2.5 สืบค้นวันที่ 30 มกราคม 2563,จาก https://www.facebook.com/abhaiherb/posts/2780916151973440?